• Học tốt
• Lớp 10
• Môn Ngữ Văn Lớp 10

Một số tác giả, tác phẩm văn học tham khảo

Đề số 98: Trong một lần nói chuyện với học sinh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó. Suy nghĩ của anh (chị) về câu nói đó.

Nhân tài thiếu hụt nhất trong bất kỳ tổ chức nào chính là người có đức và có tài, mà trước hết là đức. Việc theo đuổi đức tài luôn là vấn đề được quan tâm coi trọng từ xưa tới nay, không chỉ ở các nước phương Đông mà cả phương Tây nữa.

Đề số 97: Đam mê học hỏi là niềm đam mê không bao giờ phản bội con người. Anh (chị) suy nghĩ gì về ý kiến trên.

Học hỏi là quá trình tiếp thu kiến thức, làm giàu vốn sống để giúp con người trên mọi mặt như Unesco nói: Học để biết, học để làm, học để tồn tại và học để chung sống.

Đề số 96: Anh (chị) hãy trình bày suy nghĩ của mình về nhận định: Biết và hiểu là cần để làm theo, đi theo, nhưng phải biết tưởng tượng mới sáng tạo được cái mới.

Quá trình phát triển trí tuệ của con người thường liên quan đến bốn yếu tố: bẩm sinh di truyền, môi trường sống, giáo dục đào tạo và tự thân rèn luyện.

Đề số 95: Bình luận về vai trò của sách đối với đời sống con người.

Có những vật phẩm thuộc về giá trị tinh thần, trải qua thời gian, cùng với những biến đổi của cuộc sống vẫn giữ nguyên giá trị và tầm quan trọng của mình. Đó là sách.

Đề số 94: Từ quan niệm coi trọng tình bạn của các nhà thơ thời Đường, hãy suy nghĩ về vị trí và ý nghĩa của tình bạn trong cuộc sống hiện nay.

Thơ Đường là một trong những thành tựu rực rỡ về thi ca của nền văn học Trung Quốc, là một trong những thành tựu chói lọi của nền văn minh nhân loại.

Đề số 93: Từ câu chuyện về Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn (Trích Đại Việt sử kí toàn thư) và Thái sư Trần Thủ Độ (trích Đại Việt sử kí toàn thư), anh chị có suy nghĩ gì về nhân cách và vai trò của người lãnh đạo trong cuộc sống hiện nay.

Thời phong kiến, nhiều danh sĩ đã trở thành ẩn sĩ. Họ không màng danh lợi, coi địa vị xã hội chỉ là thứ dây buộc vào người. Đó là lý do khiến họ thường lánh mình về nơi thôn quê hẻo lánh để không phải chen chân trong vòng danh lợi.

Đề số 92: Viết đoạn văn bàn về tác hại của sự tức giận trong cuộc sống.

Sự tức giận làm con người mất tỉnh táo, hồ đồ trong hành động. Ông cha ta đã dạy: Cả giận mất khôn. Giận dữ luôn khiến mọi việc sôi hỏng bỏng không.

Đề số 91: Viết đoạn văn bàn luận vấn đề: Ai cũng có cuộc sống, nhưng chỉ có một số người mới có một cuộc sống đích thực.

Ai từng đọc Hăm-let- vở bi kịch nổi tiếng của đại văn hào Sếch-xpia chắc hẳn không quên câu nói bất hủ của nhân vật chính “To be or not to be?” (“Tồn tại hay không tồn tại?”).

Đề số 90: Viết đoạn văn bản về tính độc lập, tự chủ trong học tập.

Tính độc lập, tự chủ trong học tập là một điều quan trọng và cần thiết. Độc lập, tự chủ là có chính kiến, có ý thức hoạt động độc lập, không lệ thuộc vào người khác.

Đề số 89: Viết bài văn ngắn bàn về việc tại sao phải nâng cao ý thức chấp hành luật lệ giao thông.

Pháp luật là cán cân công lý mang lại sự công bằng trong xã hội mà mọi người dân đều phải có nghĩa vụ, trách nhiệm và ý thức chấp hành.

Đề số 88: Viết đoạn văn nêu suy nghĩ của anh (chị) về việc nói “cảm ơn” và “xin lỗi” trong đời sống hàng ngày.

Đề số 87: Viết đoạn văn bình luận vấn đề: Đứng vững và không nghĩ rằng mình sẽ ngó thỡ sẽ chẳng bao giờ ngó (H.Andersen).

Đề số 86: Bạn có yêu đời không? Vậy đừng phung phí thời gian và chất liệu của cuộc sống được làm bằng thời gian (Fran-klin). Viết đoạn văn bàn về vai trò của thời gian.

Đề số 85: Viết đoạn văn ngắn bàn về những nguyên nhân khiến trẻ em phải lang thang, cơ nhỡ.

Bất cứ một hiện tượng xã hội nào cũng thường khởi phát từ điều kiện kinh tế. Hiện tượng trẻ em lang thang, cơ nhỡ không nằm ngoài quy luật đó.

Đề số 84: Viết đoạn văn bình luận chủ đề: Biết và hiểu là cần để làm theo, đi theo, nhưng phải biết tưởng tượng mới sáng tạo được cái mới.

Biết và hiểu là cần để làm theo, đi theo, là cơ sở có thể làm một điều gì đó. Một người thợ mộc muốn làm ra một chiếc bàn họ cần xem những người đi trước đã làm như thế nào và làm lại giống như vậy.

Đề số 83: Viết đoạn văn bình luận theo chủ đề: Mọi người lao động trong xã hội hiện đại đều phải có trình độ văn hóa tương ứng với kỹ thuật công nghệ hiện đại.

Xã hội hiện đại là xã hội mà nền sản xuất đều dựa trên kỹ thuật công nghệ hiện đại. Mọi người lao động trong xã hội hiện đại đều phải có trình độ văn hóa tương ứng với kỹ thuật công nghệ hiện đại.

Đề số 82: Hãy viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của anh (chị) về tài năng trẻ việt Nam.

Trong kháng chiến trường kỳ gian khổ, nước ta có một thế hệ thanh niên đầy nhiệt huyết Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước, có những em thơ đã hóa anh hùng góp phần quan trọng vào việc gìn giữ độc lập dân tộc...

Đề số 81: Anh (chị) hãy viết một đoạn văn bày tỏ suy nghĩ của mình sức sáng tạo của người nông dân Việt Nam.

Nhắc đến người nông dân, ta cứ ngỡ họ chỉ biết lam lũ với ruộng đồng, khoai sắn...

Đề số 80: Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của mình về vấn đề: Mọi người trong xã hội phải được đối xử bình đẳng.

Mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Trẻ em cũng là con người, trẻ em cần phải được đối xử bình đẳng, tôn trọng, và được vun đắp để phát triển.

Đề số 79: Viết đoạn văn bình luận về đóng góp to lớn của các nhà khoa học nông nghiệp Việt Nam.

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, cho đến nay nền kinh tế Việt Nam vẫn dựa rất nhiều vào nông nghiệp.

Đề số 78: Không có vinh quang nào mà không trải qua gian khổ, đắng cay. Hãy viết đoạn văn bình luận theo chủ đề trên.

Trong cuộc sống, mỗi người có những ước mơ, khao khát của riêng mình. Một trong số đó là hi vọng thành công, vinh quang. Để có được ánh hào quang của thành công, con người phải biết bỏ ra sức lực, thời gian để đánh đổi.

Đề số 77: Viết đoạn văn bình luận theo chủ đề: Tốc độ gia tăng dân số quá nhanh có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của đời sống xã hội.

Tốc độ gia tăng dân số quá nhanh có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của đời sống xã hội. Dân số tăng nhanh tức là lượng lương thực, thực phẩm dành cho mỗi người sẽ giảm đi.

Đề số 76: Trong bài Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi có viết: Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc qua một lần mà bỏ xuống được. Ta sẽ dừng tay trên trang giấy đáng lẽ lật đi, và đọc lại bài thơ.

Trong bài Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi có viết: Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc một lần mà bỏ xuống được. Ta sẽ dừng tay trên trang giấy đáng lẽ lật đi, và đọc lại bài thơ. Tất cả tâm hồn chúng ta đọc...

Đề số 75: Nhận xét về hình thức nghệ thuật của một tác phẩm văn học, có ý kiến: Hình thức hay là hình thức sáng tạo, sinh động, phù hợp nhất với nội dung, có sức biểu hiện nội dung hùng hồn nhất....

Mỗi tác phẩm là một phát minh về hình thức và một khám phá về nội dung (Lê-ô-nít Lê-ô-nốp). Bên cạnh một nội dung sâu sắc, hình thức là một yếu tố quan trọng không thể thiếu làm nên giá trị tác phẩm.

Đề số 74: Bàn về vai trò, tác dụng của thơ ca đối với cuộc sống con người.

Trong cuốn Đa-ghe-xtan của tôi, Ra-xun Gam-ra-tốp viết: Thơ ca, nếu không có người, tôi đã mồ côi. Gamratốp muốn nói đến sự mồ côi trên phương diện tinh thần và chính điều này khiến chúng ta phải có nhận thức đúng đắn về vai trò, tác dụng của thơ ca đối với cuộc sống con người.

Đề số 73: Qua đoạn trích từ Tam quốc diễn nghĩa, nêu nhận xét về lối kể chuyện và khắc họa tính cách nhân vật của tiểu thuyết cổ điển Trung Quốc.

Tam quốc diễn nghĩa là truyện lịch sử xuất hiện đầu tiên và trở thành lá cờ đầu của tiểu thuyết giảng sử (chữ dùng của Lỗ Tấn) Trung Quốc. Có thể nói, để thiên truyện đi vào lòng người đọc bao thế hệ, La Quán Trung đã dụng công rất nhiều trong lối kể chuyện và khắc họa nhân vật.

Đề số 72: Viết một đoạn văn ngắn so sánh tính cách nhân vật Trương Phi và Quan Công qua Hồi trống cổ Thành (Trích Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung).

Trương Phi và Quan Công là hai trong số các nhân vật chính trong tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa nổi tiếng, về đức độ của hai nhân vật này, ở bài thơ Tức cảnh, Hồ Chí Minh đã ngợi ca: Thu sao xảo họa Trương Phi tượng - Xích nhật trường minh Quan Vũ tâm (Cành lá khéo in hình Dực Đức - vầng hồng sáng mãi dạ Quan Công).

Đề số 71: Dựa vào đoạn trích Hồi trống cổ Thành (Trích Tam quốc diễn nghĩa), hãy viết bài văn ngắn phát biểu cảm nghĩ về hai câu thơ tác giả viết ở cuối hồi. An đắc khoái nhân như Dực Đức....

Đọc Tam quốc, đặc biệt là Hồi trống Cổ Thành, chúng ta đều có thể cảm nhận rõ ràng sự cương trực, trung nghĩa của Trương Phi. Tính cách đó được nhà văn lựa chọn và thể hiện trong rất nhiều chi tiết đặc sắc.

Đề số 70: Phân tích Hồi trống cổ Thành (Trích hồi 28 - Tam quốc diễn nghĩa) để làm rõ ý nghĩa của hồi trống.

Tam quốc diễn nghĩa là một trong những câu chuyện kinh điển về tình nghĩa anh em, quân thần thời phong kiến Trung Hoa và Hồi trống Cổ Thành là một trong những trường đoạn khiến người đọc phải lặng mình suy ngẫm về tình nghĩa giữa Quan Vũ và Trương Phi.

Đề số 69: Bức tranh mùa thu và tám trọng của Đỗ Phủ trong Thu hứng.

Thơ Đỗ Phủ có nhiều bài tuyệt hay, một trong số đó là Thu hứng. Đọc Thu hứng, người ta vừa có thể ngắm bức tranh thu tuyệt đẹp, vừa chia sẻ được bao tâm sự trong lòng thi nhân.

Đề số 68: Viết đoạn văn trình bày những nét mà anh (chị) cho là đặc sắc của thơ Đường.

Thơ Đường là một trong những đỉnh cao của văn học Trung Quốc. Các nét đặc sắc của nó được thể hiện trên cả hai phương diện nội dung và nghệ thuật.

Đề số 67: “Ý tại ngôn ngoại” là một trong những đặc trưng tiêu biểu của thơ Đường. Anh (chị) hãy chứng minh đặc trưng đó qua các bài thơ Đường đã học trong chương trình.

Thâm trầm, sâu sắc là một trong những đặc trưng, tính cách nổi bật của người Trung Quốc. Đặc trưng này đã đi vào thơ ca, và trở thành một trong những nét tiêu biểu của thơ Đường: “ý tại ngôn ngoại”.

Đề số 66: Có ý kiến cho rằng: Bài thơ (“Thu hứng”) tuy không miêu tả trực tiếp tình hình xã hội nhưng vẫn có ý nghĩa hiện thực rộng lớn. Nêu ý kiến của anh (chị).

Đỗ Phủ là nhà thơ hiện thực vĩ đại của Trung Quốc. Mỗi sáng tác của ông là một bức tranh hiện thực sinh động và chân xác. Riêng Thu hứng, tuy không trực tiếp miêu tả tình hình xã hội nhưng qua bức tranh cảnh vật và bức tranh tâm trạng của thi nhân, người đọc ít nhiều hình dung được bức tranh hiện thực thời đại ông.

Đề số 65: Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của anh (chị) về tình bạn của hai thi nhân trong Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng (Lý Bạch). Liên hệ với tình bạn trong cuộc sống, lao động, học tập của anh (chị).

Tình bạn là một trong những tình cảm cao quý nhất trong cuộc đời con người. Văn chương đã có bao thơ từ ca phú cùng thể hiện chủ đề này. Đọc Bạn đến chơi nhà ,Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến), Nhớ bạn phương trời (Trần Tế Xương), người ta có thể cảm nhận được sự thiêng liêng của tình bạn - tình người trong đó.

Đề số 64: Anh (chị) hãy tự đặt mình vào vị trí của người đưa tiễn nhìn theo cánh buồm dần xa và dòng sông chảy vào cõi trời để cảm nhận tâm tình của thi nhân trong Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng.

Bài thơ Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng Lý Bạch viết trong lần đưa tiễn Mạnh Hạo Nhiên tại lầu Hoàng Hạc đã thể hiện sâu sắc tâm tình của thi nhân đối với người bạn của mình.

Đề số 63: Qua những tác phẩm đã học và đọc thêm trong chương trình, anh (chị) hãy nêu vắn tắt những suy nghĩ của mình về số phận của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội cũ.

Trong các tác phẩm văn học dân tộc dân gian và trung đại học trong chương trình, mảng thơ văn viết về hình tượng người phụ nữ tuy không nhiều nhưng cũng để lại những dấu ấn nhất định.

Đề số 62: Cảm nhận của anh (chị) về số phận của người phụ nữ trong xã hội cũ qua một số tác phẩm văn học trung đại đã học: Độc Tiểu Thanh kí (Nguyễn Du), Chinh phụ ngâm (Đặng Trần Côn - Đoàn Thị Điểm), Cung oán ngâm (Nguyễn Gia Thiều).

Số phận người phụ nữ dưới chế độ phong kiến xưa là vậy. Họ đâu được tự quyết định số phận của mình. Cuộc đời của những người phụ nữ không khi nào được vui vẻ, hạnh phúc chưa bao giờ đến với họ.

Đề số 61: Viết bài ngắn (khoảng 20 câu) nêu cảm nhận về vẻ đẹp của người phụ nữ qua hai tác phẩm Truyện Kiều và Chuyện người con gái Nam xương.

Trong nền văn học trung đại Việt Nam, có một mảnh đề tài tuy được sáng tác không nhiều nhưng để lại những tác phẩm có giá trị, đó là mảng đề tài viết về người phụ nữ. Qua những tác phẩm ấy ta không chỉ hiểu và cảm thông cho số phận bất hạnh mà còn thấy được thái độ ngợi ca sâu sắc của các tác giả trung đại về vẻ đẹp của họ. Truyện Kiều của Nguyễn Du và Chuyện người con gái Nam Xương của Nguyễn Dữ là những tác phẩm như thế.

Đề số 60: Đại thi hào Nguyễn Du đã từng tâm sự: Thôn ca sơ học tang ma ngữ (Học được tiếng nói của người trồng dâu, trồng gai). Hãy minh họa bằng các đoạn trích đã học trong Truyện Kiều.

Trong một nhận định của mình, nhà nghiên cứu văn học Đỗ Bình Trị.có kết luận: “nhà văn học văn từ truyện cổ tích, nhà thơ học thơ từ ca dao”. Không phải đến thời hiện đại, nguyên lí văn học dân gian mới có sức ảnh hưởng đến văn học -viết mới được thừa nhận.

Đề số 59: Giá trị nhân đạo trong Truyện Kiều - Nguyễn Du.

Không phải đến Nguyễn Du, tinh thần nhân đạo mới được phổ vào văn chương nghệ thuật nhưng có thể khẳng định từ khi phôi thai nền văn học tiếng Việt, tinh thần nhân bản được kết tinh đậm nét nhất ở tác giả này. Và Truyện Kiều là một trong những sáng tác tiêu biểu mang nặng giá trị nhân đạo hơn cả.

Đề số 58: Từ các đoạn trích Truyện Kiều đã học, hãy nhận xét khái quát về nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật của Nguyễn Du.

Có người cho rằng Truyện Kiều là “tập đại thành” về nghệ thuật của Nguyễn Du. Điều này quả không sai bởi lẽ viết Truyện Kiều, Nguyễn Du đã dụng tâm, dụng công rất nhiều khi lựa chọn, sử dụng các biện pháp nghệ thuật. Và một trong những thành công của nhà thơ khi xây dựng nhân vật là nghệ thuật miêu tả tâm lí.

Đề số 57: Nét mới trong nghệ thuật xây dựng nhân vật Từ Hải trong Chí khí anh hùng (Trích Truyện Kiều)? Ý nghĩa của hình tượng nhân vật này.

Người anh hùng Từ Hải là một sáng tạo đặc sắc của Nguyễn Du về phương diện cảm hứng sáng tạo và nghệ thuật miêu tả. Qua đoạn trích Chí khí anh hùng trích từ Truyện Kiều, có thể nhận thấy nhiều nét mới trong nghệ thuật xây dựng nhân vật cũng như ý nghĩa của hình tượng nhân vật này.

Đề số 56: Tài năng xây dựng nhân vật của Nguyễn Du thể hiện trong đoạn trích Trao duyên (Truyện Kiều - Nguyễn Du).

Cho đến bây giờ, chúng ta vẫn nhắc về các nhân vật Tú Bà, Mã Giám Sinh, Sở Khanh, Hoạn Thư... như điển hình cho những loại người kiểu người táng tận lương tâm nhất trong xã hội phong kiến.

Đề số 55: Viết đoạn văn nêu cảm nhận vẻ vẻ đẹp của Thúy Kiều trong hai câu thơ: Xót người tựa cửa hôm mai. Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ (Truyện Kiều - Nguyễn Du)

Đọc đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích ta càng hiểu sâu sắc hơn một nét đẹp nữa trong con người Thúy Kiều: tấm lòng hiếu thảo, nghĩa tình.

Đề số 54: Phân tích tâm sự của Nguyễn Du trong bài Độc Tiểu Thanh kí.

Không phải đến Nguyễn Du cảm hứng về thân phận con người mới xuất hiện trong văn học Việt Nam nhưng một điều chắc chắn là chỉ đến nhà thơ, cuộc đời, số phận con người mới trở thành cảm hứng chủ đạo, thành chủ đề xuyên suốt các trang viết và gợi trong tác giả nhiều tâm sự sâu sắc.

Đề số 53: Phân tích bài thơ Độc Tiểu Thanh kí của Nguyễn Du.

Nguyễn Du là một đại thi hào của dân tộc, một danh nhân văn hóa thế giới. Toàn bộ tác phẩm của ông, chữ Hán cũng như chữ Nôm, chan chứa một tình yêu thương bao la đối với con người, đặc biệt là người phụ nữ.

Đề số 52: Tiếng khóc của Nguyễn Du trong bài thơ Đọc Tiểu Thanh kí (Đọc Tiếu Thanh kí)

Đau đớn, xót thương cho mọi số kiếp khổ đau trong nhân gian là tình cảm lớn, xuyên suốt hầu hết sáng tác của đại thi hào Nguyễn Du. Từ tập đại thành Truyện Kiều đến Văn tế thập loại chúng sinh, Phản Chiêu hồn, Sở kiến hành, Long Thành cầm giả ca, Đọc Tiểu Thanh kí...

Đề số 51: Chỉ ra và phân tích hiệu quả của thủ pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn thơ dưới đây: Lòng này gửi gió đông có tiện?... Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong. (Chinh phụ ngâm - Nguyễn Gia Thiều; bản dịch của Đoàn Thị Điểm).

Cùng viết về đề tài số phận người phụ nữ Việt Nam trong xã hội cũ nhưng nếu như Truyện Kiều của Nguyễn Du xây dựng được cuộc đời và số phận của những người phụ nữ tài hoa bạc mệnh, như Thúy Kiều, Đạm Tiên, Tiểu Thanh từ đó khái quát chung về những người tài hoa bạc mệnh thi đọc Chinh phụ ngâm của Nguyễn Gia Thiều, bản dịch Đoàn Thị Điểm ta bắt gặp số phận bất hạnh của người chinh phụ trong cuộc chiến tranh phong kiến tương tàn.

Đề số 50: Phân tích giá trị nhân đạo thể hiện trong đoạn trích Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ (Trích Chinh phụ ngâm).

Thế kỉ XVIII là thế kỉ hình ảnh người phụ nữ được thể hiện nhiều nhất trong văn học trung đại. Một điều đặc biệt là cảm hứng về người phụ nữ luôn gắn liền với cảm hứng nhân đạo. Đoạn trích Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ cho ta thấy rõ điều đó.

Đề số 49: Phân tích hình ảnh người chinh phụ trong Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ (trích Chinh phụ ngâm).

Người phụ nữ là một trong những hình tượng văn học xuyên suốt văn chương mọi thời đại. Lẽ tất nhiên, hình ảnh người phụ nữ trong cảm nhận của mỗi nghệ sĩ sẽ khác nhau.