Bài số 39: Những hình ảnh thơ tráng lệ và lãng mạn trong bài Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận

Bài trước
Bài sau  

Vốn hay viết về thiên nhiên, vũ trụ, Huy Cận thường đưa vào thơ mình những hình ảnh về không gian mênh mang, gắn với cái rợn ngợp, vô hạn. Trước cách mạng, những hình ảnh ấy thường thấm đẫm nỗi buồn và sự cô lẻ đến bơ vơ.

BÀI LÀM

Vốn hay viết về thiên nhiên, vũ trụ, Huy Cận thường đưa vào thơ mình những hình ảnh về không gian mênh mang, gắn với cái rợn ngợp, vô hạn. Trước cách mạng, những hình ảnh ấy thường thấm đẫm nỗi buồn và sự cô lẻ đến bơ vơ. Sau cách mạng, vẫn là thiên nhiên, vũ trụ nhưng được thay một tấm áo mới, rộng thoáng nhưng không đơn côi, lãng mạn nhưng không thoát li cuộc đời thường. Đó là những hình ảnh về thiên nhiên và con người hết sức tráng lệ. Qua bài thơ Đoàn thuyền đánh cá ta cảm nhận rất rõ điều đó.

Là bài ca tuyệt đẹp về con người lao động mới hăng say, khỏe khoắn giữa thiên nhiên kì ảo. Gam màu chủ yếu của bức tranh thơ này là màu sáng lóng lánh. Bởi thế, khi đọc bài thơ ta tưởng mình lạc vào đêm hoa đăng trên biển với những hình ảnh hào hùng, tráng lệ và lãng mạn.

Thiên nhiên xuất hiện trong Đoàn thuyền đánh cá thật quen thuộc: mặt trời, trăng, sao, gió, mây... Tuy nhiên, bằng cái nhìn của một con người mới đi giữa miền Bắc hòa bình với ngòi bút tài hoa của Huy Cận, thiên nhiên đã trở nên chân thực, sống động mà tráng lệ, rực rỡ kì vĩ, lớn lao nhưng vẫn đậm hơi thở cuộc sống. Bên cạnh hình ảnh thiên nhiên ấy, con người hiện lên khoáng đạt, lãng mạn, tin yêu cuộc sống và tinh thần hăng hái lao động. Đặt mình vào vị trí người ngư dân trên biển khơi mênh mông, Huy Cận đã lắng nghe được sự hòa hợp tuyệt diệu giữa thiên nhiên và con người.

Bài thơ miêu tả hành trình ra khơi và trở về trong thắng lợi của đoàn thuyền đánh cá gắn với hình ảnh mặt trời tráng lệ: "Mặt trời xuống biển như hòn lửa" - "Mặt trời đội biển nhô màu mới". Trong câu thơ đầu tác giả sử dụng hình ảnh so sánh giàu sức gợi và chuẩn xác. Mặt trời xuống biển mang hình dáng quả cầu đỏ, những tia sáng phản chiếu dưới mặt nước, lung linh rực như lửa. Vẫn mang nét tráng lệ, nhưng khác với hình ảnh mặt trời hoàng hôn ở phần đầu bài thơ, hình ảnh mặt trời ở cuối bài thơ lại là dấu hiệu của ngày mới, của sự bình yên và mang hơi thở chiến thắng, của tương lai tươi sáng cho mỗi cuộc đời và cho đất nước.

Những hình ảnh thơ tráng lệ và lãng mạn trong bài chủ yếu là những hình ảnh miêu tả trực tiếp thiên nhiên nhưng đã gián tiếp làm rõ vẻ đẹp khỏe khoắn, khoáng đạt, tinh thần lao động hăng say, nhiệt tình của con người. Những câu thơ:

... Câu hát căng buồm cùng gió khơi

Hay

... Thuyền ta lái gió với buồm trăng
... Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long

Đã diễn tả hết sức gợi cảm và lãng mạn về con người và thiên nhiên. Hàng loạt các hình ảnh thiên nhiên hiện ra cùng với hoạt động và tiếng hát của con người cùng đưa con thuyền lao động tiến vào trùng dương. Trăng, sao, điểm tô cho bức vẽ về con người xông pha vào đại dương bao la thêm phơi phới hơn. Nhịp điệu lao động của con người đã mang nhịp thiên nhiên, vũ trụ một cách nhịp nhàng, hài hòa. Trong bài thơ: trời mây, biển cả được tráng lệ hóa để mang hồn lao động, con người lao động được cao cả hóa để mang tầm vũ trụ.

Bài thơ khép lại với hình ảnh “mặt trời đội biển nhô màu mới" vẫn là hình ảnh thơ tráng lệ và lãng mạn. Nó còn mãi trong lòng người đọc một khúc ca lãng mạn bởi trên cả đất nước thân yêu và trong lòng mỗi người lao động trời đang "mỗi ngày lại sáng" và "biển đang hát".

Bài trước
In bài này
Bài sau  
Các bài học liên quan
Các chương học và chủ đề lớn
Học tốt các môn khác lớp 9

Bài học nổi bật nhất

Đề thi lớp 9 mới cập nhật