Bài số 66: Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải đã thể hiện khát vọng Sống như thế nào?

• Bài học cùng chủ đề:
• Bài 64: Vẻ đẹp bức tranh mùa xuân trong sáu câu thơ đầu của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.
• Bài số 65: Những ước nguyện đẹp như mùa xuân trong Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.
• Bài số 58: Phân tích bài thơ Con cò của Chế Lan Viên.
• Ngữ pháp tiếng anh hay nhất

BÀI LÀM

Suy nghĩ về con người và lẽ sống, nhà thơ Tố Hữu đã viết:

“Lẽ nào vay mà không trả
Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”

Lí tưởng ấy đã trở thành lẽ sống cao đẹp, thành bài ca cuộc đời của biết bao thế hệ. “Sống là cho, chết cũng là cho” - ấy là khi con người đã đồng nhất giữa cái tôi và cái ta, giữa riêng và chung, giữa cá nhân và đất nước. Và cũng là khi ta đọc Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải. Cả bài thơ đã thể hiện khát vọng sống rạo rực, ước muốn được hòa nhập, cống hiến bất chấp thời gian, tuổi tác và sự hữu hạn của đời người.

Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được Thanh Hải sáng tác trước khi nhà thơ qua đời một tháng. Trong tâm lí nặng nề, sức khỏe và bệnh tật mà hồn thơ Thanh Hải vẫn cất cánh bay cao để rồi mang đến cho cuộc sống một tình yêu, một nỗi niềm thiết tha với quê hương đất nước và cùng theo đó là ước nguyện chân thành được cống hiến trọn vẹn cuộc đời mình cho Tổ Quốc thân yêu.

Không phải ngẫu nhiên mà nhà thơ Thanh Hải lựa chọn mùa xuân để khơi nguồn cảm hứng. Từ hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên, tác giả đi đến với ước nguyện được làm một Mùa xuân nho nhỏ lặng lẽ dâng hiến cho cuộc đời, cho đất nước non sông. Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ là một bức tranh thiên nhiên đẹp đẽ, sinh động với sự hòa quyện tuyệt vời giữa sắc màu và âm thanh. Đó là dòng sông xanh, bông hoa tím biếc, đó là lộc giắt đầy trên lưng và lộc trải dài nương mạ. Và còn là tiếng hát trong trẻo của loài chim chiền chiện, loài chim cất tiếng hót báo hiệu tin vui, đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho con người. Tất cả mọi sự vật, thiên nhiên đều được tác giả nâng niu, trân trọng, không muốn những gì đẹp đẽ, tinh khiết nhất của mùa xuân tan biến: Tôi đưa tay tôi hứng - Hứng những giọt long lanh trong vắt của tiếng hát say sưa từ trời xanh rơi xuống. Tiếng chim hót vang trời xuân kia, bằng tâm hồn thi sĩ nhạy cảm, bằng tấm lòng thiết tha yêu mến cuộc sống tươi đẹp này, với Thanh Hải đã thành giọt long lanh hữu hình cụ thể để mà nâng niu gìn giữ mãi sức sống mãnh liệt của mùa xuân. Bằng sự kết hợp hài hòa giữa âm thanh và màu sắc cùng lối nói đảo ngữ ẩn dụ, tác giả đã vẽ lên trước mắt người đọc một bức tranh mùa xuân, rất đặc trưng cho đất trời xứ Huế.

Từ cảm xúc say sưa ngây ngất trước mùa xuân thiên nhiên, nhà thơ bồi hồi nhớ tới mùa xuân của đất nước, của cách mạng, đó là mùa xuân của những con người cầm súng và ra đồng. Lộc non trên lưng người ra trận chính là sức mạnh dân tộc, lộc trải dài nương mà là sự hối hả xôn xao cho một mùa màng mới, cho đồng ruộng vẫn mãi mãi bạt ngàn một màu xanh. Người cầm súng và người ra đồng là hai lực lượng chính thực hiện nhiệm vụ của đất nước lúc bấy giờ, đó là chiến đấu bảo vệ và xây dựng tổ quốc. Ý thơ càng sâu sắc: Người ra trận phải đổ máu, người ra đồng phải đổ mồ hôi nước mắt. Máu, mồ hôi, nước mắt của nhân dân đã góp phần giữ lấy mùa xuân mãi mãi cho dân tộc.

Cũng từ đó tác giả tự hào nghĩ về đất nước thân yêu với bốn ngàn năm trường kì lịch sử cùng bao nỗi vất vả gian lao mà nhân dân đã phải trải qua. Song dù có biết bao thử thách, đất nước Việt Nam, con người Việt Nam vẫn như vì sao sáng mãi đi lên, mãi tiến lên phía trước biết ơn và tự hào về biết bao thế hệ những người con anh hùng đã chiến đấu và hy sinh thân mình để giành lấy tự do cho dân tộc, cơm áo cho nhân dân, nhà thơ Thanh Hải đã đi đến ước nguyện chân thành:

Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc

Con chim hót - một nhành hoa - một nốt nhạc trầm tất cả hòa quyện với nhau làm nên một mùa xuân nho nhỏ. Không ước ao một điều gì lớn lao to tát, nhà thơ chỉ mong ước được làm những gì có ích, để cống hiến cho cuộc đời này dù ở bất cứ lứa tuổi nào. Tác giả nói riêng hay những con người Việt Nam nói chung đều luôn sống với khát vọng hiến dâng chân thành tha thiết nhất. Con chim nhỏ cất tiếng hót vui cho đời, nhành hoa bé khoe sắc làm đẹp cho cuộc sống, nốt nhạc trầm làm xao xuyến lòng người, nhắc người ta hãy sống cho tất cả, sống cho tình nhân ái bao la và sống để cống hiến toàn vẹn cho cuộc đời. Ước nguyện ấy của nhà thơ chân thành, tha thiết quá! Phải chăng đây chính là điều mong ước tột cùng đã đi theo tác giả suốt cuộc đời? Cho nên đến giây phút cuối cùng dù biết rất có thể ngày mai đây sẽ từ biệt cõi đời này mãi mãi nhưng ở khổ thơ cuối, tiếng hát được cất lên bởi một tâm hồn đang tràn trề tình yêu thương và hy vọng.

Giai điệu mà nhà thơ muốn cất lên chính là điệu hát truyền thống của xứ Huế văn hiến, thân thương dịu hiền.

Mùa xuân - ta xin hát
Câu Nam ai, Nam Bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế.

Khúc Nam ai, Nam bình là điệu nhạc buồn thương, dịu dàng trìu mến mà từ bao đời nay, người dân xứ Huế vẫn hát để gợi nhắc lòng người nhớ về nghĩa tình thủy chung, nhớ về tình yêu quê hương đất nước. Non nước Việt Nam cũng như đất trời xứ Huế tươi đẹp quá! Một câu hát truyền thống sẽ đi mãi cùng trái tim một người con đã suốt đời chiến đấu hy sinh vì Tổ quốc, đến giây phút cuối cùng vẫn còn mong mỏi mãnh liệt hơn bao giờ hết khát vọng cống hiến vẹn toàn cho quê hương đất nước.

Đọc Mùa xuân nho nhỏ ta cảm nhận khát vọng sống mãnh liệt toát ra từ hình ảnh, câu chữ, qua bức tranh mùa xuân thiên nhiên tuyệt đẹp với sự sinh sôi nảy nở của vạn vật. Nhưng có lẽ mãnh liệt hơn cả là sức sống từ tấm lòng của người con xứ Huế, tác giả của bài thơ. Hòa nhập và cống hiến khát vọng ấy bồi hồi và mãnh liệt đẹp và vĩnh hằng như mùa xuân.

Trên đây là bài học "Bài số 66: Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải đã thể hiện khát vọng Sống như thế nào?" mà dayhoctot.com muốn gửi tới các em. Để rèn luyện về kỹ năng làm bài thi và kiểm tra các em tham khảo tại chuyên mục "Đề thi học kì 1 lớp 9" nhé.

Nếu thấy hay, hãy chia sẻ tới bạn bè để cùng học và tham khảo nhé! Và đừng quên xem đầy đủ các bài Soạn Văn Lớp 9 của dayhoctot.com.

• Từ khóa:
• Lớp 9
• Ngữ Văn Lớp 9
• Môn Ngữ Văn
• Nghị luận xã hội lớp 9
• Văn mẫu lớp 9