Đề bài: Viết một bài văn nghị luận xã hội nêu suy nghĩ của em về câu ngạn ngữ Hi Lạp sau: “Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào”

• Bài học cùng chủ đề:
• Đề bài: Nhiều người tin rằng để thành công và thăng tiến trong cuộc sống cần phải biết lãng quên những sai lầm và thất bại trong quá khứ. Một số khác lại coi kí ức như một điều quan trọng trong cuộc sống, là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại.
• Đề bài: Quan điểm của em về câu nói “Điều thiết yếu trong cuộc sống là luôn làm một người học trò”.
• Đề bài: Bình luận câu châm ngôn: “Im lặng là vàng”
• Ngữ pháp tiếng anh hay nhất

BÀI LÀM 1

Trong cuộc sống, chúng ta thấy nhiều người có trình độ học vấn cao thường đạt được những thành công trong cuộc đời và sự nghiệp. Chúng ta ngưỡng mộ tài năng của họ nhưng không mấy ai nghĩ rằng họ đã phải trải qua bao gian khổ trong học tập, trong nghiên cứu khoa học... Có một câu ngạn ngữ Hi Lạp nói về sự học như sau: “Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào”. Đó chính là lời rút gọn đúng đắn nhất về việc học tập, nâng cao học vấn.

Câu ngạn ngữ ví “học vấn” như một cái cây có “những chùm rễ đắng cay” và “hoa quả ngọt ngào”. Hai hình ảnh đối lập này đã cho ta cái nhìn chân thực nhất về sự học. Cái cây nào cũng bắt đầu từ rễ, rồi cứ thế phát triển và cuối cùng đơm hoa kết trái. Vậy, gốc rễ chính là nền tảng, là bộ phận quan trọng nhất để cái cây lớn lên. Nhưng tại sao rễ lại có vị đắng trong khi cây cho ta quả ngọt? Bởi vì rễ hấp thụ các chất dinh dưỡng và đưa lên hết để nuôi các bộ phận khác, đặc biệt là quả. Luôn phải cắm mình trong đất và làm việc “cật lực” vậy, rễ đâu có ánh sáng, có chất dinh dưỡng hấp thụ được từ quang hợp, từ bên ngoài, ... làm sao có thể ngọt như quả? Đó cũng chính là cách ta thu lượm kiến thức vấn. “Rễ” chính là bước đầu, là quá trình của học vấn, có thể rất “đáng”, rất mệt mỏi và gian lao. Nhưng đó cũng chính là phần quan trọng nhất, là nền tảng để học vấn của ta ngày một mở rộng hơn. Nếu không có cái “rễ” này, liệu học vấn của ta có được sâu sắc như vị “ngọt” của quả không?

Học tập không bao giờ có điểm kết thúc mà là một quá trình lâu dài, vô tâm. Kiến thức là một bể mênh mông không ai có thể hiểu hết được. Con người dù học cả đời cũng không bao giờ đủ. Đó chỉ là mảnh đất để cái cây “học vấn” lớn lên.

Câu ngạn ngữ Hi Lạp này khiến ta phải suy ngẫm lại về “học vấn” của mình và những người xung quanh. Người xưa đã nói: “Vạn sự khởi đầu nan”. Bước đầu làm việc gì đó có bao giờ dễ dàng? Có bao giờ bạn chưa biết đạp xe mà nhảy lên xe lại có thể đi được khéo léo, vững vàng ngay không? Có bao giờ bạn chưa biết chữ mà lần đầu học lại có thể nhớ, có thể viết đẹp được ngay không? Cũng như vậy, muốn đi được xe, nhiều khi phải chịu đầy “chấn thương” về cả thể xác và tinh thần, từ những vết trầy xước do ngã xe đến những phút nản chí vì mải tập mãi mà chẳng thể đạp xe vèo vèo như bao người. Để viết chữ được đẹp, ngoài việc có thầy cô hướng dẫn, kèm cặp, bạn còn phải rèn luyện hết sức chăm chỉ, miệt mài. Đó chính là bước khởi đầu khó khăn và mệt mỏi bạn phải trải qua.

“Học vấn” không chỉ phải là những kiến thức ta học được từ sách vở, từ nhà trường, mà còn là những kĩ năng cá nhân và xã hội giản đơn. Trong cuộc sống, có rất nhiều tấm gương của những người rèn luyện vất vả để rồi gặt hái thành công rực rỡ. Hẳn ai cũng biết Lê-ô-na đơ Vanh xi là họa sĩ thiên tài của thời Phục hưng và thế giới. Nhưng hiếm ai biết chuyện ông đã từng phải tập vỡ quả trứng gà mấy chục ngày liền bởi ông đã được dạy rằng: ‘Trong một nghìn cái trứng, không bao giờ có hai cái hoàn toàn giống nhau...” Do vậy nếu không cá công luyện tập thì không vẽ đúng được đâu. Đó còn là cách luyện mắt cho tinh, luyện tay cho dẻo. Cao Bá Quát sinh thời rất nổi tiếng về tài văn thơ, đối đáp thông minh và tài họa, song viết chữ rất xấu. Đêm đến, ông thường thức khuya miệt mài trên trang giấy để tập viết. Khi quá buồn ngủ, ông tự buộc tóc mình lên xà nhà để mỗi lần “gật” bị tóc giật đau phải tỉnh lại. Khi muốn chạy ra ngoài chơi với bạn bè, ông buộc chân vào cạnh bàn. Tự mình “trị” mình, Cao Bá Quát kiên trì, không tự tha thứ, nản lòng. Do đó, sau này chữ ông rất đẹp, đẹp như “rồng bay phượng múa”. Mẫu chữ đẹp của ông hiện nay còn lưu lại trong bài đề tựa cuối cùng của công chúa Mai Am, con gái vua Minh Mệnh. Một trong những tấm gương tiêu biểu và gần gũi với chúng ta nhất là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bác được biết đến là có học vấn sâu rộng và uyên thâm nhưng đã phải trải qua bao bôn ba, vất vả ở xứ người, lưu lạc từ đất nước này sang đất nước kia, chịu đựng biết bao cay đắng và khổ nhục. Nhưng chính như thế mà Người đã đem lại độc lập, tự do và hạnh phúc cho cả dân tộc Việt Nam.

Từ ngàn đời xưa, học vấn luôn là một vấn đề thiết yếu mà ai ai cũng quan lâm. Dù cho hàng trăm năm trước đây việc học tập còn gặp rất nhiều khó khăn vì điều kiện về nơi học tập, về trang thiết bị học tập, kiến thức chưa được trang bị đầy đủ... nhưng họ vẫn cố gắng học tập để có được kết quả như ý muốn. Và ngày hôm nay, thế hệ trẻ Việt Nam và trên thế giới tiếp tục phát huy truyền thống hiếu học như những tấm gương của cha anh đi trước.

Câu ngạn ngữ Hi Lạp khẳng định chân lí vững bền của sự học. Con đường chúng ta đi hôm nay đầy gian nan, thử thách cần vượt qua, như những chùm rễ cắm sâu tận trong lòng đất hút lấy nguồn dinh dưỡng của đất mẹ nuôi cây trưởng thành đơm bông kết trái rồi cũng đến lúc thu hoạch. Những chùm rễ quanh năm không thấy ánh sáng mặt trời, không thấy đất trời mới đẹp làm sao sống bám vào đất một cách kiên cường. Không gian nan nào không vượt qua để đến một ngày những chùm hoa, quả xum xuê, tươi mơn mởn, không bõ công bao ngày rễ nuôi nấng. Cuộc sống hiện tại và tương lai tươi sáng đang chờ chúng ta. Đó chính là thành quả tốt đẹp mà chúng ta đạt được sau bao ngày tháng vất vả dùi mài kinh sử. Nhưng học vấn là cả một kho kiến thức mênh mông, người cho mình đã nhận đủ quả ngọt thì chưa hẳn đã có kiến thức uyên thâm, hãy học hỏi hơn nữa để cây học vấn của bạn mãi xanh tươi và trĩu nặng những trái thơm quá ngọt.

BÀI LÀM 2

Từ thuở hồng hoang tới nay, loài người đã trải qua gần bốn ngàn năm lịch sử nhưng mới chỉ chập chững những bước đầu tiên trên con đường học vấn bao la của vũ trụ. Trong sự phát triển của xã hội, học vấn chính là con đường khó khăn nhất, gian nan nhất nhưng bao thế hệ vẫn luôn miệt mài tìm đường bước tới. Bởi học vấn đã, đang và sẽ đem lại cho con người những thành quả ngọt ngào nhất, vinh quang nhất. Đúng như câu ngạn ngữ mà người Hi Lạp: “Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào”.

“Chùm rễ” chính là cái gốc của sự học, là khởi đầu của con đường đi tìm tri thức nhân loại đầy chông gai. Không có gốc thì không có ngọn. Không có gian lao thì không có chiến thắng. Con đường tri thức này không dành cho kẻ thiếu ý chí, nghị lực và niềm tin bởi những kẻ đó dù có cố gắng để bắt đầu nhưng cuối cùng cũng sẽ tụt lại phía sau mãi mãi. Con đường học vấn sẽ xuất hiện không ít gian nan, thử thách mà chỉ có kiến thức lòng dũng cảm mới giúp chúng ta vượt qua được. Kiến thức mênh mông như biển. Để thu nhận kiến thức, chúng ta phải trải một quá trình lâu dài, bền bỉ. Do đó, để có được học vấn, sự quyết tâm và chiến thắng những ham muốn cá nhân, là rất quan trọng. Những con chữ, những bài toán khó giữ tâm trí ta trước những trò vui đang hấp dẫn gọi mời. Chỉ cần buông thả mình một chút, ta sẽ bị bỏ xa lại và trở thành kẻ bại trận trước học vấn, trước chính bản thân ta.

Dù học vấn khó khăn, gian lao là vậy nhưng biết bao con người đã dấn thân vì nó, thậm chí dành trọn cuộc đời để hi sinh vì nó. Bởi những thành quả mà ta đạt được hết sức ngọt ngào. Học vấn, tri thức là chìa khóa duy nhất giúp cuộc sống con người ngày càng tiến bộ, văn minh. Cảm giác được đứng trên đỉnh của nhân loại, được với tay tới những vì tinh tú rực rỡ nhất thật đáng để con người cố gắng tiến lên trên con đường tri thức.

Trải qua hàng ngàn năm lịch sử phát triển của xã hội, rất nhiều con người đã từng chạm tay được tới đỉnh tri thức của nhân loại. Nhưng sau tất cả những thành quả đó là vô vàn khó khăn, khổ cực. Năm 2010, sự kiện Giáo sư Ngô Bảo Châu đoạt giải Toán học Fields đầy danh giá làm nức lòng biết bao thế hệ người Việt Nam. Giải thưởng đó là sự khẳng định cao quý nhất cho không chỉ nền toán học Việt Nam mà còn cho nền khoa học của toàn nhân loại. Có lẽ phần lớn chúng ta chỉ nhìn thấy vinh quang mà Giáo sư nhận được. Nhưng chắc chắn niềm tự hào ấy không đến với Giáo sư một cách dễ dàng. Mười hai năm miệt mài trên ghế nhà trường, mười lăm năm tiếp theo say mê nghiên cứu khoa học trong điều kiện gian khổ...

Trong lịch sử, có biết bao con người kiệt xuất sau khi vượt qua chặng đường dài đẫm mồ hôi, nước mắt mới được cả thế giới gọi tên. Nhà bác học Marie Qui-ri đã đem hết tài sản sức lực, thậm chí cả tuổi thanh xuân đẹp đẽ để tìm ra chất radin và tia X có nhiều ứng dụng cho xã hội sau này. Đó là nhà bác học Pascal đã dành trọn đời mình cho toán học lí học; đem đến cho thế giới một tầm cao tri thức mới. Và còn biết bao những nhà khoa học đã đem đến cho nhân loại những tri thức mới. Đối với mỗi người học sinh, sau quá trình học tập miệt mài đầy căng thẳng thì những điểm chín, điểm mười thực sự là những chùm quả ngọt ngào.

Tuy nhiên, có không ít người đã dừng bước trước con đường khó khăn ấy. Có nhiều bạn học sinh vì thấy toán khó, văn dài, ... mà về nhà không làm bài tập, và kết quả kiểm tra là những điểm số không ai mong muốn. Đó còn là nhiều cô cậu học trò do không chịu nổi áp lực học hành nên đã bỏ cuộc, chơi bời lêu lổng, làm phiền lòng cha mẹ thầy cô... Sự thất bại trước bước đường học tập, kết quả đắng cay tương lai mờ mịt... là trả giá cho những sự lười nhác, ngại khó, ngại khổ của chính họ.

Việc học tuy khó nhưng không phải không thể vượt qua. Học vấn cần nhất là sự góp nhặt, tích trữ, phải cẩn thận thu nhặt từng chút một làm đầy thêm kiến thức của mình. Học không phải chỉ mấy ngày, mấy năm là được mà là việc của cả đời, Học vấn là chùm rễ đắng ngắt mà ta phải nếm trải dù nhọc nhằn. Nhưng sau bao năm miệt mài học tập, dù những gì thu nhặt được chỉ nhỏ như hạt cát trong sa mạc nhưng với vốn kiến thức ấy, ta có thể nắm giữ lấy cuộc đời của chính mình.

Câu ngạn ngữ của Hi Lạp luôn đúng trong mọi hoàn cảnh. Chỉ có học mới khiến con người thành công, vững bước đi vào kỉ nguyên mới, thời đại mới. Đối với cá nhân mỗi người, chấp nhận gian khổ, khó khăn cay cực để không ngừng nâng cao học vấn chắc chắn sẽ có những chùm quả ngọt.

BÀI LÀM 3

Hi Lạp có một quá khứ cổ xưa, với những nền văn minh rực rỡ, lâu đời nhất châu u. Chính Hi Lạp là nơi sản sinh ra những kiểu kiến trúc độc đáo, những tác phẩm văn chương bất hủ, những triết gia bậc thầy lẫn những nhà khoa học như Héraclite, Pythagore, Socrate, Aristos, Platon... Có thể nói, nền học vấn của Hy Lạp có một lịch sử rất lâu đời và rất hoàn chỉnh. Do vậy, dân tộc Hi Lạp hiểu biết rõ những giá trị mà học vấn mang lại, cũng như có nhiều kinh nghiệm về những gian khổ trong quá trình rèn luyện trau dồi, nên họ có câu ngạn ngữ: “Học vấn có những chùm rễ đắng cay, nhưng hoa quả lại ngọt ngào”. Chúng ta hãy đánh giá xem vấn đề này.

Học tập là quá trình con người thu nhận kiến thức, kinh nghiệm, kĩ năng từ thầy cô, bạn bè, sách vở và chính từ cuộc sống, để biến tất cả thành cái của mình, làm hành trang hành xử trong đời sống. Để việc học có hiệu quả, con người phải đầu tư nhiều thời gian, sức lực, tiền của và nỗ lực hết mình tập trung chú ý vào học tập, rèn luyện. Thêm vào đó, người học còn phải đọc thêm sách tham khảo, nghiên cứu tìm tòi, hỏi han thầy cô bạn bè, phải làm bài, học bài, phải thi cử. Rồi còn có những khó khăn do không hiểu được bài, không theo kịp bạn bè, những lúc đau ốm, mỏi mệt gây ra bao lo âu, phiền muộn. Bao nhiêu vất vả khó nhọc kia chính là những chùm rễ đắng mà người học phải nếm trải.

Nhưng, khi một chương trình học kết thúc, người học sẽ bước thêm một bước dài trên con đường tri thức. Họ khám phá ra nhiều điều hay trong kho tàng kiến thức nhân loại. Chỉ biết đọc thôi cũng đã là một cách biệt lớn so với những người mù chữ rồi. Vì người đó đã có thể đọc được thông tin trên báo chí để biết tin tức, hay là thưởng thức một tác phẩm văn học nào đó. Nếu theo học tiếp, người đó sẽ biết tính toán các phép toán đơn giản, biết được những định luật đơn giản để giải thích các hiện tượng thường gặp trong cuộc sống. Còn với những chương trình chuyên sâu hơn, người học sẽ trở thành những chuyên gia, am hiểu khá sâu trong lĩnh vực đó, và trở thành người dạy cho người khác. Họ sẽ trở thành những người có hiểu biết hơn, hữu ích hơn và được người khác quý mến hơn. Như thế, học vấn mang lại cho người học bao nhiêu điều tốt đẹp, đó chính là những chùm quả ngọt ngào.

Tuy vậy, cần lưu ý rằng: hoa quả của học vấn không phải là để có địa vị cao trong xã hội, để hơn người, để được người khác phục tùng, vị nể, vì người học với mục đích như vậy là kẻ kiêu ngạo. Hoa quả ở đây là sự hiểu biết cái chân, thiện, mĩ, có đức độ. Thầỵ Tử Lộ cũng nói: “Quân tử học dĩ tri kì đạo”, tức là người quân tử học để hiểu rõ cái đạo. Chính vì thế, người học không ( những trau dồi kiến thức mà còn phải rèn luyện nhân cách, đạo đức. Thông thường, người hiểu biết kiến thức sâu rộng và đúng đắn là người có đạo đức và nhân cách cao đẹp. Họ luôn khiêm nhường, bởi học càng nhiều càng thấy mình thiếu sót; họ khôn ngoan vì biết nhìn nhận, đánh giá sự việc một cách đúng đắn, hợp lý, không ba hoa, tự phụ. Do vậy, sự hiểu biết của họ được dùng để sống một cuộc sống tốt đẹp, để trình bày cho người khác hiểu, để bênh vực bảo vệ chân lí, để phục vụ đắc lực hơn.

Chính vì thế, học vấn ở đây cần được hiểu rộng ra là tự rèn luyện nhân cách cho bản thân. Ai cũng có những cái chưa tốt cần thay đổi sửa chữa, cái thiếu sót cần bổ sung. Tuy nhiên, để nhận ra những khuyết điểm và chấp nhận thay đổi là một điều không dễ dàng chút nào, như tục ngữ Việt Nam vẫn nói: “Cái nết đánh chết không chừa”. Do đó, để hoàn thiện mình, con người cần nhiều nỗ lực, cố gắng và kiên trì, bền chí. Việc đó khó nhưng không phải là không làm được. Dale Cagnergine là một triết gia và bậc thầy trong lĩnh vực hùng biện của thế kỉ XX. Nhưng khi còn đi học, ông mắc tật hay mắc cỡ, không thuyết trình trước lớp được. Thế nên, ông rèn luyện hằng ngày bằng cách vừa tắm cho heo, vừa nói thật mạnh về bài thuyết trình ở lớp hôm sau. Cuối cùng, ông đã bạo dạn mạnh mẽ hơn trong những bài thuyết trình sau này.

Tương tự như câu ngạn ngữ Hi Lạp, sách Lễ kí cũng có câu: “Ngọc bất trác bất thành khí, nhân bất học bất tri đạo”. Một viên ngọc mà không được mài giũa, đẽo gọt thì trở thành vô dụng, cũng như con người không có học không biết lí lẽ phải trái, sống cũng vô ích cho xã hội mà thôi. Do đó, như một điều tất yếu, để “tri đạo”, để sống có ý nghĩa, sống xứng đáng là một con người, được người khác quý trọng, con người phải miệt mài học tập. Chính nhờ trải qua học tập rèn luyện nghiêm túc, con người sẽ mang một giá trị cao đẹp hơn, đáng quý hơn. Việc học tập ở đây cũng sẽ vất vả khó nhọc như viên ngọc bị giũa gọt vậy, và kết quả của quá trình rèn giũa này sẽ tạo ra những viên ngọc tốt đẹp, quý giá biết bao!

Tóm lại, trong quá trình học tập, người học phải biết chấp nhận những gian khổ, không được nản chí, sờn lòng. Nhưng người học phải luôn tin tưởng vào một tương lai xán lạn phía trước và tiếp tục nỗ lực không ngừng để vững bước. Nhìn gương của các danh nhân, có thể nhận thấy được các vị ấy đã bỏ ra không biết bao nhiêu công sức, trải qua những gian khổ không sao kể xiết, đã nếm trải vị đắng của những chùm rễ học vấn như thế nào? Kết cục, các vị ấy đã được hưởng những hoa quả ngọt ngào biết chừng nào! Do vậy, chấp nhận và nếm trải những vị đắng cay là một điều tất nhiên, để đạt được hoa quả ngọt ngào sau này vậy. Theo những tấm gương đó, chúng ta vững chí kiên tâm, cố gắng không ngừng học tập trau dồi để trở thành những hoa quả tốt đẹp cho xã hội.

Trên đây là bài học "Đề bài: Viết một bài văn nghị luận xã hội nêu suy nghĩ của em về câu ngạn ngữ Hi Lạp sau: “Học vấn có những chùm rễ đắng cay nhưng hoa quả lại ngọt ngào”" mà dayhoctot.com muốn gửi tới các em. Để rèn luyện về kỹ năng làm bài thi và kiểm tra các em tham khảo tại chuyên mục "Đề thi học kì 1 lớp 11" nhé.

Nếu thấy hay, hãy chia sẻ tới bạn bè để cùng học và tham khảo nhé! Và đừng quên xem đầy đủ các bài Soạn Văn Lớp 11 của dayhoctot.com.

• Từ khóa:
• Lớp 11
• Ngữ Văn Lớp 11
• Môn Ngữ Văn
• Một số tác giả, tác phẩm văn học tham khảo
• Văn mẫu lớp 11