Tây Tiến của Quang Dũng và Bên kia sông Đuống của Hoàng cầm được sáng tác vào năm 1948. Đấy là một trong những thời điểm khắc nghiệt và thử thách nhất của cuộc kháng chiến chống Pháp.
Văn hào Ê-ren-bua có nói: “Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất, yêu cái cây trồng ở trước nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông, yêu vị thơm chua chát của trái lê mùa thu, hay mùa cỏ thảo nguyên có hơi rượu mạnh.
Trong bài Bên kia sông Đuống có một đoạn thơ hoài niệm của Hoàng Cầm (vừa là hồi tưởng về quá khứ thanh bình, vừa là tưởng tượng về hiện tại đau thương) qua đó cổ thể thấy biết bao tình cảm, nhớ thương của nhà thơ đối với quê hương đồng thời đây cũng là biết bao nhiêu đau xót và căm giận trước cảnh quân thù đã tàn phá những giá trị văn hóa cổ truyền không phải chỉ của một miền quê mà còn có ý nghĩa tiêu biểu cho cả đất nước.
Vào một đêm tháng 4-1948, trong khu kháng chiến ở Thái Nguyên, khi nghe giặc Pháp vừa chiếm đóng quê hương, Hoàng cầm đã xúc động làm bài thơ Bên kia sông Đuống. Tác giả đã thuật lại trong một bức thư (ngày 1-8-1991)
Nhà thơ - người chiến sĩ của xứ Đoài, Quang Dũng đã góp một giọng điệu riêng cho thơ kháng chiến cũng bởi sự khắc họa tài hoa và ấn tượng chân dung những người lính cách mạng - những chàng trai Thăng Long - Hà Nội của một thời trận mạc.
Tây Tiến là một bài thơ nổi tiếng được Quang Dũng sáng tác năm 1948, sau khi tác giả rời đơn vị và nhớ về kỉ niệm gắn bó một thời với đoàn binh Tây Tiến.
Không gian xa, thời gian xa, một thời Tây Tiến đã xa, rất xa lại như đang về lại, thật gần trong một miền quá khứ hoài niệm không chịu ngủ yên, vụt dậy trong tâm tưởng người thi sĩ - chiến sĩ Quang Dũng. Phù Lưu Chanh năm 1948, bài thơ Tây Tiến ra đời trong nỗi nhớ khôn nguôi, nỗi nhớ náo nức cả tâm can về một thời Tây Tiến...
Soạn bài Tây Tiến. Câu 2. Nét đặc sắc của bức tranh thiên nhiên trong đoạn thơ thứ nhất và hình ảnh người lính Tây Tiến hiện lên trong đoạn thơ như thế nào?
Tây Tiến là một đơn vị quân đội thành lập đầu năm 1947 có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào, bảo vệ biên giới Việt – Lào và đánh tiêu hao lực lượng quân đội Pháp ở Thượng Lào cũng như miền tây Bắc Bộ Việt Nam
Tây Tiến là lên một đơn vị quân đội được thành lập năm 1947, phối hợp với bộ đội Lào để bảo vệ biên giới Lào - Việt và tiêu hao lực lượng Pháp ở miền Tây Bắc bộ. Năm 1948, Quang Dũng chuyển sang đơn vị khác, viết bài Tây Tiến.
Mọi cuộc chiến tranh rồi sẽ qua đi, bụi thời gian có thể phủ dày lên hình ảnh của những anh hùng vô danh nhưng văn học với sứ mệnh thiêng liêng của nó đã khắc tạc một cách vĩnh viễn vào tâm hồn người đọc hình ảnh những người con anh hùng của đất nước đã ngã xuống vì nền độc lập của Tổ quốc trong suốt trường kỳ lịch sử.
Quang Dũng (1921-1988) là một nghệ sĩ đa tài với hồn thơ phóng khoáng, hồn hậu, lãng mạn và tài hoa. “Tây Tiến” là bài thơ tiêu biểu cho đời thơ và thể hiện sâu sắc phong cách thơ Quang Dũng
Cả đoạn thơ là bức tranh thiên nhiên diễm lệ có sức hòa hợp diệu kỳ giữa thiên nhiên và con người. Cảnh trí miền Tây ở khổ thơ dường như được tạo hình theo thi pháp truyền thống: “Thi trung hữu hoạ, thi trung hữu nhạc”. Một miền Tây thơ mộng thi vị giàu sức cuốn hút. Đoạn thơ thứ 2 này được xem là đoạn thơ tiêu biểu cho bút pháp nghệ thuật của Quang Dũng.
Có một bài ca không bao giờ qụên... Có một bài ca như thế. Cũng có những năm tháng không bao giờ quên, không phai mờ trong ký ức nhiều thế hệđã qua, hôm nay và mai sau.
Cảm hứng lãng mạn: + Thể hiện ở cái tôi tràn đầy tình cảm, cảm xúc của nhà thơ. Nó phát huy cao độ trí tưởng tượng, sử dụng nhiều biện pháp tu từ để tô đậm cái phi thường, tạo ấn tượng mạnh mẽ về cái hùng vĩ, tuyệt mỹ của núi rừng miền tây.
Giữa cái bộn bề của thị trường thơ hôm nay, lật trang sách cũ, gặp Tây Tiến của Quang Dũng, chợt xôn xao cõi lòng theo những vần thơ đượm màu kiêu bạc hào hoa: Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi… Thơ hay có sức rung động mãnh liệt là vậy.
Đọc Tây tiến của Quang Dũng ta bắt gặp cảm xúc lãng mạn anh hùng thăng hoa từ cái nền hiện thực, bắt gặp sức mạnh tinh thần mà những vần thơ lãng mạn ấy đem lại cho người lính binh đoàn Tây Tiến.
Những gian khổ, hy sinh của cuộc kháng chiến là những kỉ niệm không thể nào quên. Sẽ không bao giờ còn có lại thời kỳ gian khổ đến mức ấy mà cũng hào hùng đến mức ấy. Và cũng khó có thể được một bài Tây Tiến thứ hai.
Quang Dũng đã dựng bức tượng đài về người lính vô danh trong khổ thơ thứ ba của bài thơ Tây Tiến. Ta có thể xem khổ thơ thứ ba này là những nét bút cuối cùng hoàn thiện bức tượng đài về chân dung người lính Tây Tiến hào hùng, hào hoa
