Bài số 116: Cảm nghĩ của em về mối quan hệ cảm động giữa Giôn Thoóc-tơn với con chó Bấc qua đoạn Con chó Bấc (Trích tiểu thuyết Tiếng gọi nơi hoang dã của Giắc Lân-đơn)

G. Lân-đơn (1876 - 1916) là nhà văn Mỹ nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết Tiếng gọi nơi hoang dã. Hình ảnh con chó Bấc trong truyện được miêu tả rất ấn tượng và gợi cảm.

BÀI LÀM

G. Lân-đơn (1876 - 1916) là nhà văn Mỹ nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết Tiếng gọi nơi hoang dã. Hình ảnh con chó Bấc trong truyện được miêu tả rất ấn tượng và gợi cảm.

Đọc Tiếng gọi nơi hoang dã của Lân-đơn, ta như được đi theo đoàn người đi đào vàng lên vùng A-la-xca, Bắc cực mênh mông tuyết trắng, với những cảnh, những con người với bao ấn tượng mạnh mẽ dữ dội khôn cùng. Đặc biệt những trang viết về con chó Bấc, về mối quan hệ cảm động giữa Giôn Thoóc-tơn với con chó Bấc là hay nhất, cảm động nhất. Nhà văn không đi sâu miêu tả ngoại hình, sinh hoạt bản năng của con chó Bấc mà đi sâu phân tích vào thế giới bên trong - thế giới tâm hồn - của một con vật, hình như mang nặng tình người hiếm có, cảm động. Đoạn văn Con chó Bấc là một đoạn văn ngọt ngào chất thơ khi nói về mối tình thương giao cảm thắm thiết giữa người với vật nuôi.

Có lẽ đã trải qua những tháng ngày kéo xe trượt tuyết nặng nhọc, gặp phải những ông chủ độc ác, con chó Bấc mới hiểu sâu sắc thế nào là tình người. Miếng ăn của nó kiếm được là roi vọt, là sự bố thí của những con người tàn nhẫn và đang khát vàng. Cho nên từ ngày Bấc được sống cùng Giôn Thoóc-tơn, nó mới được sống trong "một tình yêu thương thực sự và nồng nàn lần đầu tiên phát sinh ra bên trong nó". Nó cũng là một lần ít ỏi được hưởng hương vị của tình thương khi chưa bị bắt cóc lên Bắc cực, đó là những ngày sống trong nhà ông Thẩm phán Mi-lơ giữa thung lũng Xan-ta Cla-ra mơn man ánh nắng. Con Bấc chẳng bao giờ quên những ngày tháng êm đẹp và ngắn ngủi. Những lần đi săn, đi lang thang với mấy cậu con trai ông Thẩm "tình cảm ấy chỉ là chuyện làm ân cùng hội cùng phường". Với các cháu nhỏ ông Thẩm "là trách nhiệm ra oai hộ vệ". Còn với ông Thẩm "là thứ tình bạn trịnh trọng và đường hoàng".

Lân-đơn đã có một cách nói rất đặc sắc về mối quan hệ của Bấc với những thành viên trong gia đình Thẩm phán Mi-lơ. Bấc chỉ là một con chó săn, một con chó giữ nhà và là một con chó cảnh. Thế thôi!

Còn từ ngày nó được sống với Giôn Thoóc-tơn, nó được ông chủ, ông bạn mới "khơi dậy" thì trong lòng Bấc những tình thương yêu, những tình cảm chưa hề được hưởng, chưa hề có: "sôi nổi, nồng cháy, thương yêu đến mức tôn thờ, thương yêu đến cuồng nhiệt...".

Tình cảm vui buồn, thương yêu, giận dữ cũng tựa như dòng nước có độ tràn, có hẹp và mênh mông, có sức chảy nhanh, chậm. Mọi dòng nước đều có nguồn. Cái nguồn tình cảm sâu xa mà Bấc tìm thấy ở Giôn Thoóc-tơn là anh đã "cứu sống nó", anh là "ông chủ lí tưởng". Những người khác nuôi Bấc đi săn, giữ nhà, làm vật nuôi, làm cảnh... và để kéo xe trượt tuyết đi tìm vàng. Còn Giôn Thoóc-tơn đã coi Bấc là "con cái của anh" vậy. Cái nguồn ấy mới sâu sắc và cao quí, vì nó đã vượt hẳn mối quan hệ của tình thương, tình người. Mối quan hệ tình cảm tốt đẹp ấy, con Bấc đã cảm nhận được bằng trực giác, bằng cảm xúc, bằng sự tinh nhạy, khôn ngoan mà chỉ có những con chó như con Bấc mới biết.

Giôn Thoóc-tơn "đã chăm sóc", lúc là một lời chào "hớn hở", lúc là một cử chỉ "thân ái", lúc là anh ngồi xuống rất lâu "nói chuyện" với Bấc mà cả hai đều tương tri, tương thân, đều đồng cảm, đều "thích thú". Giôn Thoóc-tơn "có thói quen dùng hai bàn tay túm chặt lấy đầu Bấc rồi dựa đầu anh vào đầu nó hoặc lắc nó đẩy tới đẩy lui, vừa lắc vừa khe khẽ thốt lên những tiếng rủa mà đối với bác lại là những lời nói nựng âu yếm". Với con Bấc, đó là những giây phút thần tiên mà chỉ có Giôn Thoóc-tơn mới trao cho nó trong sự vuốt ve, yêu thương. Lúc đó con Bấc cảm thấy "không có gì vui sướng bằng" cái ôm ghì mạnh mẽ, "tiếng rủa rủ rỉ bên tai". Sự vui sướng của Bấc đến cực độ, có lúc nó cảm thấy "quả tim mình nhảy tung ra khỏi cơ thể.

Tình yêu thương giữa người và vật nuôi cũng có "cho" có "nhận" trong mối giao cảm, giao hòa tương tác. Đây là một đoạn văn tuyệt bút nói lên mối quan hệ sâu sắc, đẹp đẽ và hiếm có ấy:

Khi được buông ra, nó bật đứng dậy thẳng lên, miệng cười, mắt hùng hồn diễn cảm, họng rung lên những âm thanh không thốt nên lời, và cứ như vậy trong tư thế đứng yên bất động. Những lúc ấy, Giôn Thoóc-tơn lại kêu lên, trân trọng: "Trời đất! Đằng ấy hầu như biết nói đấy!"

Bấc như một đứa trẻ giàu tình cảm, nó "có cái tài biểu lộ tình thương yêu gần giống như làm đau người ta". Nó hay cắn vào tay Giôn-Thoóc-tơn "ép răng xuống mạnh đến nỗi vết răng hằn vào da thịt một lúc lâu". Và chỉ có anh mới cảm nhận một cách hạnh phúc rằng "cái cắn vờ ấy là cử chỉ vuốt ve".

Lân-đơn với tình yêu thương loài vật, với cái tài quan sát và diễn tả. đặc biệt ông đã phát hiện ra, đã "sống" với những rung động, với những biến thái tâm tình, ông đã "hiểu được" ngôn ngữ riêng của một vật nuôi đã được thuần dưỡng và gắn bó lâu đời với con người, một vật nuôi khôn nhất, trung thành nhất và giàu tình cảm nhất, để nói lên một cách xúc động về mối quan hệ "sôi nổi, nồng cháy, thương yêu đến mức tôn thờ, thương yêu đến mức cuồng nhiệt" giữa Giôn Thoóc-tơn và con Bấc.

Nếu như phần đầu, nhà văn đã lấy mối quan hệ giữa con Bấc với gia đình Thẩm phán Mi-lơ để làm nổi bật mối tình yêu thương đặc biệt giữa con Bấc với Giôn Thoóc-tơn thì ở phần giữa ông lại so sánh cách biểu hiện tình cảm của Bấc và những con chó khác đối với chủ, mỗi con vật một vẻ. "Xơ-kít có thói quen thọc cái mũi của nó vào dưới bàn tay của Thoóc-tơn rồi hích, hích mãi cho đến khi được vỗ về. Ních thường... tì cái đầu to lớn của cu cậu lên đầu gối của Thoóc-tơn". Còn Bấc thì diễn đạt tình thương yêu bằng sự "tôn thờ", sung sướng đến "cuồng lên" khi được Thoóc-tơn "vuốt ve" hoặc "nói chuyện" với nó... Thế giới loài vật được Lân-đơn nhìn nhận và miêu tả như thế giới con người tràn ngập tình yêu thương và biết sống trong sự giao cảm đầy hạnh phúc! Con Bấc "thường nằm phục ở chân Thoóc-tơn hàng giờ, mắt háo hức, tỉnh táo, ngước nhìn lên mặt anh, chăm chú xem xét hết sức quan tâm theo dõi từng biểu hiện thoáng qua, mọi cử động hoặc đổi thay trên nét mặt". Có lúc con Bấc ngắm nhìn chủ từ phía sau, và bằng linh cảm, giao cảm giữa người và chó, anh quay đầu nhìn lại, đôi mắt Thoóc-tơn "toả rạng tình cảm tự đáy lòng", còn "tình cảm của Bấc ngời ánh lên qua đôi mắt nó".

Cách ngồi, cái ngước mắt, cái lắng nghe và theo dõi, cặp mắt và ánh mắt... của con Bấc hiện lên trang văn như một linh hồn người trong biểu cảm có chiều sâu lí trí, trong tâm hồn có cả chiều cao của tư duy. Con chó Bấc không chỉ có tình yêu thương mà còn có cả những suy nghĩ khi sống bên "ông chủ lí tưởng".

Con chó Bấc cũng có nỗi lo. Cuộc đời ba chìm bảy nổi đã qua luôn luôn ám ảnh nó, "nó không muốn rời Thoóc-tơn một bước". Nó luôn sợ, Thoóc-tơn cũng lại biến khỏi cuộc đời của nó như Pê-rôn và Pho-răng-xoa và anh chàng người lai Ê-cốt đã đi qua rồi biến mất trước đây. Cả trong giấc mơ nó cũng bị nỗi lo sợ này ám ảnh. Đêm nào nó cũng tỉnh giấc giữa chừng, rồi trườn qua giá lạnh đến đứng ở mép lều "lắng nghe tiếng thở đều đều của chủ". Chi tiết ấy là một nét vẽ cảm động gợi lên trong lòng ta nhiều cảm thương xót xa. À ra thế đó, không chỉ ở riêng con người, mà ở cả những vật nuôi như con chó Bấc tinh khôn, nó cũng sợ li biệt! Nhà văn Lân-đơn đã nói được điều đó và diễn tả bằng những hình ảnh giàu giá trị nhân bản.

Tóm lại, Lân-đơn đã lấy tình thương để tả loài vật. Ông đã miêu là sống động, hấp dẫn con chó mang tính người. Nó đã sống tình nghĩa chung thủy như con người. Chúng ta học tập được ở Lân-đơn nghệ thuật tinh tế, biểu cảm trong miêu tả loài vật. Con chó Bấc nhân hậu, tình nghĩa đã làm cho thế giới tâm hồn chúng ta trở nên phong phú đối với vật nuôi trong gia đình.

Biết sống trong tình người, trong tình thương là cách sống đẹp nhất.

Các bài học liên quan
Bài số 111: Sức mạnh của tình mẫu tử qua bài thơ Mây và sóng (R.Ta-go).
Bài số 109: Văn nghệ và sức mạnh kì diệu của nó (Cảm nhận khi đọc Tiếng nói của văn nghệ - Nguyễn Đình Thi).

Bài học nổi bật nhất

Đề thi lớp 9 mới cập nhật