Soạn bài tổng kết phần tập làm văn trang 155 SGK Văn 6

Bài trước
Bài sau  

Câu 6: Nhân vật trong văn tự sự thường được kể và miêu tả qua những yếu tố nào? Hãy nêu dẫn chứng vể một nhân vật trong truyện mà em đã học.

Câu 1: Em hãy dẫn ra một số bài văn (văn bản) đã học trong SGK Ngữ văn 6, từ đó phân loại những bài văn đã học theo các phương thức biểu đạt chính: tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận Thống kê ra vở học theo bảng 1, trong SGK.

Trả lời:

STT

Các phương thức biểu đạt chính

Thể hiện qua các bài văn đã học

1

Tự sự

Con Rồng, cháu Tiên; Bánh chưng bánh giầy; Thánh Gióng; Sơn Tinh, Thuỷ Tinh; Sự tích Hồ Gươm; Thạch Sanh; Em bé thông minh; Cây bút thần; Ông lão đánh cá và con cá vàng; Ếch ngồi đáy giếng; Treo biển; Thầy bói xem voi; Lợn cưới, áo mới; Con hổ có nghĩa; Mẹ hiền dạy con; Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng; Bài học đường đời đầu tiên, Bức tranh của em gái tôi; Buổi học cuối cùng; Lượm; Đêm nay Bác không ngủ.

2

Miêu tả

Sông nước Cà Mau; Vượt thác; Mưa; Cô Tô; Lao xao; Cây tre Việt Nam; Động Phong Nha.

3

Biểu cảm

Lượm; Đêm nay Bác không ngủ, Mưa, Cô Tô, Cây tre Việt Nam; Lao xao; Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử.

4

Nghị luận

Lòng yêu nước

Bức thư của thủ lĩnh da đỏ

5

Thuyết minh

Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử; Bức thư của thủ lĩnh da đỏ; Động Phong Nha.

6

Điều hành

Đơn từ

 Câu 2: Xác định và ghi ra vở phương thức biểu đạt chính trong các văn bản ở bảng mẫu mục 2.1 SGK.

Trả lời:

STT

Tên văn bản

Phương thức biểu đạt chính

1

Thach Sanh

Tự sự

2

Lượm

Tự sự - biểu cảm - biểu cảm

3

Mưa

Miêu tả - biểu cảm

4

Bài học đường đời đầu tiên

Tự sự

5

Cây tre Việt Nam

Miêu tả - biểu cảm

Câu 3: Trong SGK Ngữ văn 6, em đã được luyện tập làm các loại văn bản theo những phương thức nào? Ghi vào vở bảng mẫu ở mục 3.1 và đánh dấu X vào.

Trả lởi:

STT

Văn bản

Mục đích

Nội dung

Hình thức

1

Tự sự

Thông báo, giải thích, nhận thức

Nhân vật, sự việc, thời gian, địa điểm, diễn biến, kết quả

Văn xuôi, tự do

2

Miêu tả

Cho hình dung, cảm nhận

Tính chất, thuộc tính, trạng thái sự vật, cảnh vật, con người

Văn xuôi, tự do

3

Đơn từ

Đề đạt yêu cầu

Lí do và yêu cầu

Theo mẫu với đầy đủ yếu tố của nó

Câu 4: Mỗi bài văn miêu tả hay tự sự đều có ba phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. Hãy nêu nội dung và những lưu ý trong cách thể hiện của từng phần. Tổng kết theo bảng ở mục 2. II SGK.

Trả lời:

STT

Các phần

Tự sự

Miêu tả

1

Mở bài

Giới thiệu nhân vật, tình huống, sự việc.

Giới thiệu đối tượng miêu tả

2

Thân bài

Diễn biến câu chuyện, sự việc một cách chi tiết.

Miêu tả đối tượng từ xa đến gần, từ bao quát đến cụ thể, từ trên xuống dưới (theo một trật tự quan sát)

3

Kết bài

Kết quả sự việc, suy nghĩ

Cảm xúc, suy nghĩ (cảm tưởng)

Câu 5: Em hãy nêu mối quan hệ giữa sự việc, nhân vật và chủ đề trong văn bản tự sự. Cho ví dụ cụ thể.

Trả lời:

Trong văn bản tự sự thì: sự việc, nhân vật, chủ đề có quan hệ gắn bó chặt chẽ với nhau:

-   Sự việc do nhân vật làm ra. Nếu không có sự việc thì nhân vật trở nên nhạt nhẽo, đơn điệu, vô vị, không tạo thành cốt truyện.

-   Sự việc và nhân vật phải cùng tập trung làm nổi bật chủ đề của truyện. Ngược lại, chủ đề của truyện nếu không được thể hiện trong nhân vật, qua sự việc thì nhất định sẽ khô khan, cứng nhắc, không có sức thuyết phục.

Ví dụ: Truyện Thạch Sanh

-   Sự việc: Thạch Sanh mồ côi, lớn lên bên gốc đa, gặp Lí Thông, bị lừa đi giết chằn tinh, bắn đại bàng cứu công chúa ...

-   Nhân vật chính: Thạch Sanh

-  Chủ đề: Ca ngợi sự thật thà, dũng cảm, đề cao cái thiện, diệt trừ cái ác.

Nếu không có nhân vật Thạch Sanh thì không có các sự việc và chủ đề của truyện cũng không có dịp để thể hiện.

Câu 6: Nhân vật trong văn tự sự thường được kể và miêu tả qua những yếu tố nào? Hãy nêu dẫn chứng về một nhân vật trong truyện mà em đã học.

Trả lời:

Nhân vật trong văn tự sự thường được kể và miêu tả qua các yếu tố:

-  Chân dung ngoại hình

-   Ngôn ngữ

-  Cử chỉ, hành động, suy nghĩ

-  Lời nhận xét của các nhân vật khác hoặc của người kể, tả.

Ví dụ:

Nhân vật Dế Mèn trong đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên (Tô Hoài):

-   Chân dung ngoại hình: Một chàng dế thanh niên cường tráng, đôi càng mẫm bóng, đầu to ra nổi từng tảng; hai răng đen nhánh ...

-  Ngôn ngữ: trịnh thượng, hách dịch.

-   Cử chỉ, hành động: đi đứng oai vệ, run rẩy các kheo chân, rung lên rung xuống hai chiếc râu, trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu...

-   Suy nghĩ: tôi cho là tôi giỏi, tôi càng tưởng tôi là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ.

Câu 7: Thứ tự kể và ngôi kể có tác dụng làm cho cách kể thêm linh hoạt như thế nào? Em hãy cho một ví dụ.

Trả lời:

*  Thứ tự kể có tác dụng làm cho cách kể thêm linh hoạt.

-   Thứ tự kể có thể theo trình tự thời gian làm cho câu chuyên mạch lạc, rõ ràng dễ theo dõi. Ví dụ truyện Sự tích Hồ Gươm.

-   Theo trình tự không gian: từ trong ra ngoài, từ ngoài vào trong, từ khái quá: đến cụ thể hoặc ngược lại. Ví dụ: cảnh sông nước Cà Mau.

-   Không theo trình tự thời gian mà xáo trộn theo diễn biến tâm trạng, cảm xúc của người kể tả.

 Ví dụ: Bức tranh của em gái tôi.

*  Ngôi kể:

-   Kể theo ngôi thứ nhất có tác dụng làm tăng độ tin cậy của câu chuyện: Dế Mèn phiêu lưu kí, Bức tranh của em gái tôi.

-   Kể theo ngôi thứ ba làm cho câu chuyện trở nên khách quan: Sơn Tinh, Thuỷ Tinh; Thạch Sanh ...

Câu 8: Vì sao miêu tả đòi hỏi phải quan sát sự vật, hiện tượng và con người?

Trả lời:

Khi miêu tả đòi hỏi phải quan sát sự vật, hiện tượng và con người vì:

-  Để tả cho thật, cho đúng và sâu sắc.

-  Tránh miêu tả thiếu chân thực, chung chung, hời hợt.

Câu 9: Hãy nêu lại các phương pháp miêu tả đã học.

Trả lời:

Các phương pháp miêu tả đã học:

1. Tả cảnh thiên nhiên

2. Tả đổ vật

3. Tả con vật

4. Tả người

5. Tả cảnh sinh hoạt

6. Tả sáng tạo, tưởng tượng.

Bài trước
In bài này
Bài sau  
Các bài học liên quan
Các chương học và chủ đề lớn
Học tốt các môn khác lớp 6

Bài học nổi bật nhất

Đề thi lớp 6 mới cập nhật